Tesla onthulde donderdag zijn allereerste model dat enigszins betaalbaar is voor het grote publiek. Nu moet de autofabrikant bewijzen dat zijn elektrische auto’s geschikt zijn om op grote schaal te produceren – iets waar sommige analisten sterk aan twijfelen.
Het is de vierde wagen van Tesla, maar hij heet Model 3. Grapje van topman Elon Musk, die graag de reeks S – E – X wilde voltooien. Maar daar stak Ford een stokje voor: Ford heeft namelijk ook een E-serie, en dus mocht Tesla die naam niet gebruiken. Dus dan maar een 3; het logo is drie horizontale strepen (☰) en is tussen de S en X dus goed te lezen als een E.
Model 3 is stukken goedkoper dan de S- en X-modellen. De auto gaat waarschijnlijk 31.000 euro kosten – nog steeds in het luxe segment, maar veel betaalbaarder dan Model S (ruim 70.000 euro) en Model X (vanaf 83.300 euro). Bij Tesla’s eerste model, de Tesla Roadster, lag de prijs boven de ton.
Enorme belangstelling
De Model 3 moet met een volledig opgeladen accu zeker 345 kilometer af kunnen leggen, en Musk claimt dat de auto in zes seconden optrekt van stilstand naar bijna honderd kilometer per uur. Er is grote belangstelling voor Model 3: binnen 24 uur kwamen er 115.000 bestellingen binnen. Die klanten hebben een aanbetaling van 1.000 euro gedaan.
Het aantal reserveringen is veel hoger dan vooraf verwacht: analisten van Credit Suisse voorspelden vooraf zo'n 20.000 bestellingen, en dat werd al omschreven als 'een verbazingwekkend aantal' voor een auto nog niemand heeft gezien. Het werden er bijna zes keer zoveel.
Marktonderzoeksbureau ISI deed een peiling onder investeerders, die dachten dat aan het eind van het jaar er zo'n 117.000 orders binnen zouden zijn. Dat aantal werd dus binnen een dag al bereikt.
Superfabriek voor accu's
De klanten die hun Model 3 vrijdag bestelden, moeten hun auto eind volgend jaar kunnen afhalen. Dat wordt een flinke uitdaging voor Tesla, dat vorig jaar nog maar 50.580 auto's leverde. De productie moet dus flink worden opgeschroefd.
Tesla wil dat er in 2020 zeker 500.000 auto's van de band rollen. Een hele uitdaging, want als het zijn eigen doelen wil halen is de complete productiecapaciteit van alle lithium-ion batterijen ter wereld nodig. Daarom bouwt Tesla een gigafabriek die enorme hoeveelheden accu's moet produceren.
Zelf verwacht Tesla niet dat de productie van batterijen een probleem wordt voor de Model 3 - en dat is weleens anders geweest. Voordat de gigafabriek werd aangekondigd, waren er vrijwel altijd problemen met batterijen. Maar topman Musk verzekerde in februari dat de productie in de fabriek op peil ligt, tekende Reuters op, en dat er dus voldoende accu's moeten zijn als de productie van Model 3 begint.
Een miljard tekort
Maar analisten zijn er niet helemaal gerust op. Zo worden er vraagtekens gezet bij de vroege aankondiging van Model 3. De auto kan op zijn vroegst in 2017 worden afgehaald. The Daily Beast vraagt zich hardop af of dat soms iets te maken heeft met de financiële problemen van Tesla.
Met de productie van Model X en het ontwerpen van Model 3 zijn er namelijk gigantische bedragen doorheen gejaagd. Aan het eind van 2015 had Tesla nog maar een miljard dollar in kas; de helft van wat er aan het begin van dat jaar op de bankrekening stond.
Als Tesla op dezelfde voet verder gaat, moet er voor er eind 2017 - als de eerste Model 3 van de band moet rollen - dus nog een miljard bij. Nu hebben dus ruim 100.000 kopers een voorschot van duizend euro overgemaakt, wat misschien wat meer lucht geeft - maar het is nog lang niet genoeg.
Dat er zoveel tijd tussen de aankondiging en de daadwerkelijke productie van de auto zit, is bovendien een groot risico. Musk erkende al op Twitter dat Model 3 zoals die vrijdag is gepresenteerd, nog wordt aangepast. Tesla stelde al vaker projecten uit omdat het ontwerp nog niet op orde was. Het is dus maar de vraag of Model 3 daadwerkelijk in 2017 kan worden geleverd. De voorgaande modellen bleken uiteindelijk ook een stuk duurder te zijn dan aangekondigd.
Design voor efficiëntie
Tesla is steengoed in ontwerpen, maar dat heeft ook consequenties voor de productie. Bij Model X koos Tesla bijvoorbeeld voor vleugeldeuren met een extra scharnier, omdat dat de enige manier zou zijn om makkelijk bij de stoelen op de tweede en derde rij te komen. Maar die deuren zijn veel moeilijker te maken dan normale autodeuren, wat problemen kan opleveren bij de productie.
Model 3, de nieuwe wagen van Tesla, heeft geen vleugeldeuren maar normale klapdeuren. Maar het probleem met de Model X toont aan dat design voor efficiëntie komt. Daarom vragen beleggers zich af of Tesla wel auto's kan maken die geschikt zijn voor de massaverkoop.
Een ander probleem is dat Model 3 flink wat concurrentie krijgt. Zo komt Chevrolet later dit jaar met de elektrische Bolt, die een vergelijkbare prijs heeft. De Chevrolet Bolt staat waarschijnlijk eerder in de showrooms dan dat Teslas Model 3 kan worden geleverd.
Maar Tesla heeft wat dat betreft een groot voordeel: veel klanten zijn fan van het merk. Dat blijkt ook met de lancering van Model 3 weer: klanten stonden in de rij om er eentje te bestellen. Zij zijn best bereid wat langer te wachten.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl